Borówka wysoka
Producent borówki – sadzonki borówki
Roślina pochodzi z Ameryki Północnej. Krzewy osiągają do 1,3-2,0 m wysokości. Owocują od 2 roku po posadzeniu. Żyją 20-30 lat. W pełni owocowania wydajność z krzewu wynosi 4-8 kg. Kwitną od 7-10 maja przez okres 3 tygodni. Wytrzymują mrozy do (-22) – (-25)°C. Łatwo odbudowują koronę po uszkodzeniach mrozowych. Jagody zebrane w grona barwy ciemnoniebieskiej z pięknym srebrzystym nalotem, o jasnym miąższu. Bardzo smaczne i o dużej wartości odżywczej. Są doskonałe do bezpośredniego spożycia oraz na mrożonki i przetwory.
Właściwości lecznicze
Owoce bogate są w cukry, pektyny, garbniki, liczne kwasy organiczne (m.in. cytrynowy, jabłkowy, bursztynowy, witaminy C i B, sole mineralne, mikroelementy i barwniki (antocyjany i karotenoidy), błonnik.
Garbniki zawarte w owocach hamują rozwój drobnoustrojów chorobotwórczych przewodu pokarmowego przez co leczą biegunki. Działają także odtruwające, gdyż mają zdolność wiązania toksyn bakteryjnych i metali ciężkich. Pektyny regulują pracę jelit, a antocyjany wpływają korzystnie na pracę układu krążenia. Substancje czynne działają również uspokajająco na system nerwowy. Ostatnie badania wykazały bardzo dużą zawartość przeciwutleniaczy m. In. Witaminy A, C, E i antycyjany. Są to substancje neutralizujące tzw. Wolne rodniki, których powstaniu sprzyja zanieczyszczenie środowiska, dym papierosowy i promieniowanie UV. Działanie neutralizujące zapobiega powstawaniu nowotworów.
Dobór stanowiska
Borówka wymaga gleb przepuszczalnych, dość próchnicznych, kwaśnych (pH KCl 3,5-4,5), osłoniętych od wiatrów, słonecznych, wilgotnych. Są to najczęściej gleby przyleśne.
Na działce glebę można łatwo zakwasić stosując torf wysoki lub siarkę. Stosując niewielką dawkę odleżałego obornika, doskonale wzbogacamy glebę w próchnicę i mikroelementy. Torf i odleżały obornik miesza się z górną warstwą gleby do głębokości 40 cm i średnicy 0,7-1,0 m. Po posadzeniu i podlaniu krzewy ściółkuje się przekompostowanymi trocinami lub korą z drzew iglastych.
Na glebach cięższych na l rok przed posadzeniem krzewów stosujemy siarkę w ilości ok. 0,5 kg/10 m2 stosując jednorazowo ok. 0,1 kg (przekopując do głębokości 20 cm).
Na glebach ciężkich i zasadowych należy wykopać dołki ok. 120 cm średnicy i głębokości 40 cm, odizolować ściany folią i wypełnić dołki mieszaniną torfu wysokiego (kwaśnego), piasku, przekompostowanych trocin lub kory drzew iglastych oraz odleżałego obornika w stosunku 2:1:1:1.
Termin sadzenia
Sadzimy wczesną jesienią lub wiosną materiał rozmnażany wegetatywnie 2-3 letni w pojemnikach lub z bryłą korzeniową. Sadzimy kilka odmian od wczesnych do późnych. Zapewniamy sobie owoce od połowy lipca do końca września.
Rozstawa
Na działce sadzimy krzewy w rozstawie np. 1,5 x 1,5 m a na plantacjach wielkotowarowych 3,0 x 1,0 m.
Nawadnianie
Tuż po posadzeniu i w pierwszych latach uprawy czynnikiem bardzo ograniczającym wzrost i owocowanie roślin jest brak wody. Płytki system korzeniowy roślin wymaga dużej dbałości w dostarczeniu wody roślinie. W okresach bezdeszczowych podlewamy krzewy w ilości ok. 15-20 l. wody na l krzew co najmniej l raz w tygodniu. Najbardziej newralgicznym okresem dla rozwoju i planowania roślin to późna wiosna i początek lata.
Ściółkowanie
Przekompostowane trociny lub kora oraz igliwie, są doskonałym materiałem do ściółkowania. Ściółka dostarcza roślinom substancji organicznej, zmniejsza straty wody i znacznie ogranicza zachwaszczenie. Co 2-3 lata rozkładająca się ściółka powinna być uzupełniana. Przy zastosowaniu ściółek należy pamiętać o zwiększeniu dawek nawozów (zwłaszcza azotu).
Nawożenie mineralne (wg instrukcji SGGW)
Najlepszym nawozem azotowym jest siarczan amonu lub saletra amonowa. Stosowane od początku kwietnia do początku lipca w ilości l łyżki stołowej na wiadro wody w odstępach co 10 dni, zabezpiecza zapotrzebowanie rośliny w azot. Nawozy wieloskładnikowe: Mis-3 lub Fructus 2 stosuje się w ilości:
l rok – 30g; 2 rok – 30g; 3-4 rok – 40-50g; 6 i dalsze – 150g.
Cięcie
Do 4 roku po posadzeniu zaleca się usuwanie pędów chorych, płożących, złamanych, uszkodzonych przez mróz.
Od 5 roku stosujemy cięcie prześwietlające i odmładzające, przez wycinanie lub skracanie najstarszych pędów zagęszczających koronę. Usuwamy pędy, które nie dają przyrostów.
Zbiór jagód
Jest kilkakrotny w odstępach tygodniowych. Owocowanie różnych odmian trwa od połowy lipca do końca września.
Odmiany uprawne (wg pory dojrzewania)
Wczesne: Earliblue, Duke
Średnio-wczesne: Collins, Patriot, Spartan, Bluejay, Sunrise
Średnie: Bluecrop, Berkeley, Bluegold
Późne: Herbert, Brigitta, Nelson, Darrow, Lateblue, Meader
Jeżyna i malinojeżyna
Jeżyna i malinojeżyna należą do rodzaju Rubus, rodziny różowatych ( Rosaceae Juss ), rzędu różowców ( Rosales ). Jeżyna i malinojeżyna to krzewy wieloletnie, których częściami trwałymi są system korzeniowy i szyjka korzeniowa. Kwiatostany są groniaste lub wierzchotkowe. Kwiaty są przeważnie obupłciowe. Owoce są złożone z wielu drobnych pestkowców.
Wymagania klimatyczno-glebowe
System korzeniowy jeżyny i malinojeżyny wykazuje dużą wytrzymałość na mróz, natomiast wrażliwsze są pędy. Pod uprawę nie nadają się tereny będące zastoiskami mrozowymi, a także obszary nadmiernie wilgotne lub suche. Najlepsze gleby to III i IV klasa o pH 6.0-6.5.
Termin sadzenia
Sadzimy jesienią lub wiosną materiał rozmnażany wegetatywnie 1-2 letni w pojemnikach lub z bryłą korzeniową. Rośliny mocujemy do konstrukcji, altan, ścian i murów.
Rozstawa
Na dużych plantacjach 3.0 x 0.5 m., amatorsko 1.5 x 1.5 m.
Uprawa gleby
Przed założeniem plantacji należy dokładnie zniszczyć chwasty trwałe. W tym celu wskazana jest wcześniejsza uprawa roślin zmniejszających zachwaszczenie gleby (okopowe lub kapustne). W przypadku dużego zachwaszczenia celowe jest użycie herbicydów. W celu użyźnienia gleby można zastosować obornik w dawce 40-60 t/ha.Na plantacji najlepszą formą uprawy gleby jest ugór herbicydowy lub wyściełanie rzędów folią.
Nawożenie mineralne
W zależności od żyzności gleby nawozy azotowe w dawce 30-60 kg N/ha, potasowe 40-80 kg K2O na 1 ha.
Zbiór owoców
Rozpoczyna się w połowie sierpnia i trwa do września.
Winorośl
Winorośl jest rośliną długowieczną. Krzew wytwarza przeważnie głęboki system korzeniowy, którego rozłożenie zależy od struktury, wilgotności i zasobności gleby. Winorośl późno rozpoczyna wegetację. Pąki rozwijają się pod koniec kwietnia. Największy przyrost roślin przypada na maj-lipiec . Kwitnienie przypada na połowę czerwca i trwa około 2 tygodnie. Kwiaty są obupłciowe. Owocowanie w zależności od odmiany sierpień-październik.
Wymagania klimatyczno-glebowe
Winorośl jest rośliną ciepłolubną, wymaga długiego okresu wegetacyjnego. Wrażliwa na niskie temperatury zimą i na wiosenne przymrozki. Jest gatunkiem światłolubnym. Winorośl nie ma dużych wymagań glebowych. Najlepsze są gleby lekkie, próchniczne. Odczyn gleby pH 6.0-7.0. Poziom wody nie wyższy niż 1.5-1.8 m. Roślina stosunkowo odporna na suszę.
Termin sadzenia
Sadzonki niepojemnikowane sadzi się w październiku lub na początku kwietnia. Sadzonki w pojemnikach można sadzić w okresie całej wegetacji. Dla sadzonek ulistnionych najlepszym okresem sadzenia jest maj-sierpień. Rośliny mocujemy do konstrukcji.
Rozstawa
Odległość między rzędami powinna wynosić 1.5-3.0 m, a w rzędzie 0.8-1.8 m.
Uprawa gleby
Przed posadzeniem roślin należy się pozbyć chwastów trwałych-herbicydy i poprawić żyzność gleby poprzez nawiezienie przefermentowanego obornika w dawce 4-8 kg/m2.
Po posadzeniu najlepiej utrzymywać ugór mechaniczny lub herbicydowy, można stosować też ściółki ( torf, kora lub trociny ).
Nawożenie
Na glebach średnio zasobnych wystarczą dawki-100 kg N, 50 kg P2O5 i 50-100 kg K2O na 1 ha ( 100 kg/ha odpowiada 10 g na 1 m2 ).
Cięcie
Cięcie polega na usuwaniu części jednorocznych przyrostów i zbędnego starego drewna. Cięcie reguluje siłę wzrostu krzewu i wysokość plonu. Sposób cięcia zależy też od rodzaju prowadzenia rośliny.
Zbiór owoców
Winogrona zbiera się po osiągnięciu dojrzałości konsumpcyjnej, gdyż nie dojrzewają one po zdjęciu z krzewu. Winorośl owocuje na pędach jednorocznych. Krzewy dają pierwszy wysoki plon w trzecim roku po posadzeniu.
